* 2025ರಲ್ಲಿ ರಾಜಸ್ತಾನದ ಉದಯಪುರವು ರಾಮ್ಸರ್ ವೇಟ್ಲ್ಯಾಂಡ್ ಸಿಟಿ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದಿದೆ. ‘ಸರೋವರಗಳ ನಗರ’ವೆಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದ ಉದಯಪುರವು ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಸರೋವರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಉತ್ತೇಜನದ ಮೂಲಕ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಮಾದರಿಯಾಗಿದೆ.* ಜಲಭೂಮಿಗಳು ಪ್ರವಾಹ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಮಲಿನ ಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಜೀವ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯ. ಅವು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ರಾಮ್ಸರ್ ಒಪ್ಪಂದವು ಅವನ್ನು ‘ಪರಿಸರದ ಮೂತ್ರಪಿಂಡಗಳು’ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿದೆ.* ಜಲಭೂಮಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ನೀತಿ, ಸಮುದಾಯದ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಿಕೆ, ನಗರ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಜಲಭೂಮಿಗಳ ಅಳವಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಜೀವ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ರಕ್ಷಣೆಯಂತಹ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ ನಗರಗಳಿಗೆ ಈ ಗೌರವ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಯಪುರವು ಈ ಎಲ್ಲ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದೆ.* NCAP ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 130 ನಗರಗಳ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ನಡೆಯಿತು. ಇಂದೋರ್‌ 200/200 ಅಂಕಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಜಬಲ್‌ಪುರ, ಆಗ್ರಾ, ಸುರತ್‌, ಅಮರಾವತಿ ಮತ್ತು ದೇವಾಸ್‌ ಸೇರಿದಂತೆ 11 ನಗರಗಳು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದವು.* ಶುದ್ಧ ವಾಯು ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಒಟ್ಟು ₹1.55 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ₹20,130 ಕೋಟಿ NCAP ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಾಗಿದೆ. ಮರ ನೆಡುವುದು, ವಿದ್ಯುತ್ ವಾಹನಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಜ್ಯದಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಈ ನೆರವು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.* ಭಾರತದಲ್ಲಿ 91 ರಾಂಸರ್‌ ತಾಣಗಳಿದ್ದು, ಇದು ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು. ಒಟ್ಟಾರೆ 13.6 ಲಕ್ಷ ಹೆಕ್ಟೇರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಅವು ಹರಡಿವೆ. ಮಿಷನ್ ಅಮೃತ ಸರೋವರ ಮತ್ತು ಏಕ ಪೇಡ್‌ ಮಾಕೇ ನಾಮ್‌ ಯೋಜನೆಗಳು ಜಲಮೂಲ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ ಹಾಗೂ ವೃಕ್ಷಾರೋಪಣೆಗೆ ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿವೆ.* ಜಲಭೂಮಿಗಳ ಶಾಶ್ವತತೆಗೆ ಸಮುದಾಯದ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಿಕೆ ಅಗತ್ಯ. ಜಾಗೃತಿ ಅಭಿಯಾನಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ.* ನಗರ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಸಂರಕ್ಷಿತ ಜಲಭೂಮಿ ವಲಯಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಸಮತೋಲನ ಸಾಧಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
