ಉದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷಚೇತನರಿಗೆ ಮೀಸಲು: ಸಮಾನತೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾದ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆ

ಪ್ರಚಲಿತ ಘಟನೆಗಳು

ಉದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷಚೇತನರಿಗೆ ಮೀಸಲು: ಸಮಾನತೆಗೆ ಸಹಾಯಕವಾದ ಮಹತ್ವದ ಹೆಜ್ಜೆ7 ನವೆಂಬರ್ 2025

* ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ಸಮಾನತೆ, ಗೌರವ ಮತ್ತು ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಬದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಅದರ ಭಾಗವಾಗಿ ವಿಶೇಷಚೇತನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು, ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ, ಸಂವೇದನಾತ್ಮಕ ಅಸಮರ್ಥತೆ ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ಜೀವನೋಪಾಯದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕ್ರಮದ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶ, ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅವರನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಹಿನಿಗೆ ಕರೆತರುವುದು.
* ವಿಕಲಚೇತನರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಕಾಯಿದೆ 2016ರ ಪ್ರಕಾರ ಕೇಂದ್ರ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ಯೋಗಗಳಲ್ಲಿ 4% ಮೀಸಲಾತಿ ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಮೀಸಲಾತಿಯನ್ನು ನಾಲ್ಕು ವಿಭಾಗಗಳಾಗಿ ಹಂಚಲಾಗಿದೆ:ದೃಷ್ಟಿ ಅಸಮರ್ಥರು (Blindness & Low Vision) – 1%, ಶ್ರವಣ ಅಸಮರ್ಥರು (Deaf & Hard of Hearing) – 1%, ಚಲನಾ/ದೈಹಿಕ ಅಸಮರ್ಥರು (Locomotor Disability) – 1%, ಮಾನಸಿಕ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ, Autism, Multiple Disabilities – 1%
* ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಅಧಿಕಾರಿಯಿಂದ ನೀಡಲ್ಪಟ್ಟ ವಿಶೇಷಚೇತನ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 40% ಅಥವಾ ಅದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಸಮರ್ಥತೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಸೂಚಿಸಿರಬೇಕು.
ಈ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು:
# ಕೇಂದ್ರ ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಇಲಾಖೆಗಳು
# ಸರ್ಕಾರಿ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
# ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಘಟಕಗಳು (PSUs)
# ಸರ್ಕಾರಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ಗಳು
# ಸರ್ಕಾರಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು
* 2025ರ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಪ್ರಕಾರ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲೇ 20 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿಶೇಷಚೇತನರು ವಾಸವಿದ್ದು, ಉದ್ಯೋಗ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣದ ಅವಕಾಶಗಳು ಅವರ ಜೀವನೋನ್ನತಿಗೆ ಬಹುಮುಖ್ಯ.
* ವಿಧಿ 14: ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಮಾನತೆ, ವಿಧಿ 16: ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ, ವಿಧಿ 41: ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರಿ ನೆರವಿನ ಕಲ್ಪನೆ ಸಂವಿಧಾನದ ಹಲವು ವಿಧಿಗಳು ವಿಶೇಷಚೇತನರ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತವೆ.
* ವಿಶೇಷಚೇತನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗ ಮೀಸಲಾತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕೇವಲ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ಹಕ್ಕು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ; ಅದು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅವರ ಗೌರವ, ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ, ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆ ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಮಹತ್ವದ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಈ ಕ್ರಮಗಳು ಸಮಾನತೆ ಆಧಾರಿತ ಸಮಾಜ ನಿರ್ಮಾಣದತ್ತ ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಯಾಗಿವೆ.

Take Quiz

Loading..!

ಪ್ರಚಲಿತ ಘಟನೆಗಳು